ZDROWA RELACJA

Przeczytanie artykułu zajmuje około 3-4 minuty.

Wolontariusz jest osobą, która bezinteresownie pomaga, wspiera
i podbudowuje pacjenta w trakcie jego walki z chorobą. To, co jest najważniejsze w trakcie tego zadania to nawiązanie z chorym dobrej relacji. Od niej zależy czy wolontariusz zyska zaufanie pacjenta, czy zapewni mu bezpieczeństwo i komfort, a w dalszej kolejności wspomoże proces stopniowego powrotu do zdrowia.

Jak stworzyć taką więź?

Oczywiście każdy człowiek jest inny, z niektórymi od razu udaje się nawiązać i utrzymać dobry kontakt, innym należy poświęcić więcej czasu na zbudowanie odpowiedniej relacji. Podkreślić należy fakt, ze pacjent przebywa poza domem, stresuje się w związku z zachorowaniem itp., co dodatkowo wpływa na kontakt.

Podstawę relacji stanowi poznanie przez wolontariusza dokładnych cech charakterystycznych, objawów choroby pacjenta. Dlaczego? Inaczej wygląda praca z osobą chorującą na chorobę Alzheimera, inaczej w przypadku pacjenta cierpiącego na depresję. Wolontariusz musi zdawać sobie sprawę z możliwych zachowań pacjenta wynikających z symptomów zaburzenia np. zaburzenia koncentracji uwagi, problemy pamięciowe, obniżony nastrój. Ważne jest, aby znał sposoby radzenia sobie w różnych sytuacjach. W tym celu może skonsultować się z rodziną pacjenta, lekarzem oraz zgłębić wiedzę czytając literaturę fachową.

Pierwsze wrażenie

Na początku należy pamiętać, że ważną rolę odgrywa pierwsze wrażenie. Pierwsze wrażenie wyznacza, jak w późniejszym czasie interpretowane będzie zachowanie osoby. Kiedy początkowo wolontariusz wydaje się być przyjazny, miły i otwarty na kontakt, jego późniejsze czyny będą oceniane w sposób pozytywny, a podejmowane działania łatwiejsze do wprowadzania. Dobrą radą jest zachowywanie się w sposób naturalny, autentyczny.

Cierpliwość

Wolontariusz musi wykazać się dużą cierpliwością, ponieważ pozyskiwanie zaufania to często długotrwały proces. Większość pacjentów potrzebuje czasu, aby „przekonać się” do kogoś, tym bardziej jeżeli jest to osoba, od której oczekują pomocy i są w pewnym stopniu zależni. Pacjenci mogą mieć poczucie, że są biorcami, którzy nie są w stanie zaoferować wolontariuszowi nic
w zamian. Takie myślenie często stawia ich w bardzo niekomfortowej sytuacji.

Empatia

Trzeba podjąć próbę zrozumienia na jakie stresy narażony jest pacjent
i spróbować wczuć się w jego sytuację i towarzyszące jej emocje. Empatyczne podejście ułatwi osobie pomagającej poradzenie sobie z negatywnymi myślami pojawiającymi się zwłaszcza w trudnych sytuacjach. W trakcie wolontariatu z pewnością pojawią się chwile zwątpienia, niechęci czy wręcz bezradności. Najważniejsze jest w jaki sposób można sobie poradzić i wytłumaczyć te trudne momenty.

Komunikacja

Słowa kierowane do pacjenta powinny być wypowiadane spokojnym, życzliwym tonem. Wolontariusz powinien starać się nie podnosić głosu, ponieważ może to wzmagać stres
i nerwowość. Warto również na bieżąco dopytywać czy wyrażane komunikaty są jasne
i zrozumiałe. Należy zapewnić pacjentowi przestrzeń do rozmowy na tematy, które chciałby poruszyć, jednocześnie nie zmuszając do wypowiedzi na te, których nie ma ochoty rozwijać. Wolontariusz „jest dla pacjenta”, ma mu pomagać przebrnąć przez trudną sytuację w jakiej się znalazł, a nie dążyć do zaspakajania swojej ciekawości.

Poza kontaktem werbalnym ważna jest również komunikacja niewerbalna zwłaszcza dla pacjentów, których problemy związane są ze słuchem, mową. Ona informuje o intencjach wolontariusza, jego postawie wobec pacjenta, emocjach czy oczekiwaniach np. postawa ciała skierowana w stronę pacjenta informuje o jego otwartości. Często spotykanym problemem związanym z komunikacją jest naruszanie przestrzeni osobistej. Aby uniknąć takiej sytuacji należy pamiętać o zachowaniu pewnego dystansu od rozmówcy, nie utrzymywaniu nachalnego kontaktu wzrokowego. Należy również w trakcie pierwszego spotkania powstrzymać się od poklepywania czy obejmowania, ponieważ może to powodować u pacjenta dyskomfort.  

Współpraca

Dbając o dobro pacjenta i jak najlepsze efekty pomocy wolontariusz powinien pozostawać
w stałym kontakcie z lekarzami oraz bliskimi pacjenta. To oni na co dzień spędzają z nim dużo czasu, znają jego zainteresowania, preferencje, potrafią adekwatnie reagować na trudniejsze momenty w funkcjonowaniu. Wiedza ta może okazać się bardzo pomocna zarówno podczas nawiązywania znajomości, jak i późniejszego jej podtrzymywania.

Oczywiście istnieje jeszcze wiele innych czynników, na które należy zwrócić uwagę podejmując się wolontariatu z pacjentem-osobą niepełnosprawną. Te ogólne porady dotyczące kontaktu mogą być pomocne, jeżeli zostaną zmodyfikowane i dopasowane do potrzeb oraz cech indywidualnych wolontariusza oraz pacjenta.