W podróży z Wilkiem – o trudnych tematach w przystępny sposób

Przeczytanie artykułu zajmuje od 2 – 4 minut.

Kiedy przedszkolak zaczyna coraz bardziej interesować się tym co je otacza, zaczyna zadawać średnio około 400 pytań dziennie. Najczęściej pytania te odnoszą się do tego co dziecko widzi, słyszy, czuje – czyli do świata obserwowanego przez dziecko. Natomiast przychodzi taki moment, kiedy dziecko coraz częściej zaczyna interesować się swoim “światem wewnętrznym” – myślami, uczuciami, przekonaniami czy wyobrażeniami. Wtedy pytania, które do tej pory były łatwe, zaczynają nam przysparzać niemałego bólu głowy…

Tematy trudne – dlaczego ich nie rozumiemy?

Niektóre odpowiedzi na pytania “przychodzą” nam łatwo – “jaki kolor ma trawa? – najczęściej zielony”, na niektóre trochę trudniej – “co to znaczy zakochać się? – hmmm… to znaczy, że ktoś staje się bardzo ważny/ ktoś nam się podoba….”

Trudność danego tematu może zależeć zarówno od naszych osobistych przekonań i hierarchii wartości – stąd tematy związane z orientacją seksualną, wiarą czy seksualnością człowieka mogą być uznawane za trudne. Natomiast warto także pamiętać o poziomie trudności ze względu na treść. Im bardziej skonkretyzowany temat i dosłowny przekaz – tym temat będzie łatwiejszy do zrozumienia. Natomiast wraz ze wzrostem abstrakcyjności tematu, zrozumienie go będzie trudniejsze i będzie wymagało od dzieci rozwiniętych zdolności poznawczych, emocjonalnych i społecznych. Warto pamiętać, że myślenie tak jak inne kompetencje u dziecka podlega rozwojowi, a co za tym idzie – zmianom. Dlatego dzieci młodsze będą miały trudności w zrozumieniu na przykład abstrakcyjnych tematów, właśnie ze względu na niedojrzałość pewnych ośrodków mózgowych i brak rozumienia hipotetycznych sytuacji czy treści abstrakcyjnych. 

Czy zatem nie rozmawiać o tematach trudnych?

Niektórzy z nas pewnie prezentują takie podejście – aby trudne tematy zostawić, nie mówić o nich i poczekać aż dziecko podrośnie. Natomiast warto zastanowić się – czy nie lepiej osobiście z dzieckiem porozmawiać, zanim ono samo zacznie poszukiwać informacji w internecie, gazetach czy wśród kolegów? Pamiętajmy, że czasami przysłowiowy zakazany owoc, najbardziej kusi – dlatego warto starać się te trudne tematy dostosować do wieku i zdolności dziecka oraz mimo wszystko – z dzieckiem rozmawiać. 

Co nam może pomóc w opracowaniu trudnego tematu?

Niezwykle cenną pomocą w gabinecie psychologa, jak i w każdym domu są książki, które mogą pomóc nam w zrozumieniu trudnych tematów. Adekwatnie dobrane książki do wieku dziecka mogą pomóc nam w przeprowadzeniu rozmowy o trudniejszych tematach. Takie podejście związane jest z bajkoterapią, gdzie przy wykorzystaniu książek terapeutycznych uczymy dzieci poprzez modelowanie. Przedstawiamy dziecku sytuację, opisujemy myśli i uczucia bohaterów, zapoznajemy dziecko z możliwymi rozwiązaniami – ale co najważniejsze – zachowujemy dystans. Dzięki literaturze możemy poznawać trudne tematy, nie doświadczając ich bezpośrednio co zabezpiecza dziecko, np. przed nadmierną reakcją emocjonalną. 

Czego może nauczyć nas Wilk?

Dzisiaj chcemy skoncentrować się nie na poleceniu pojedynczej książki – ale serii książeczek o Wilku wydawnictwa Adamada. W zależności od Waszych potrzeb czy zainteresowań każdy z Was może wybrać książeczkę dostosowaną pod swoje wymagania. Chcemy teraz przedstawić Wam na przykładzie tych książek – jak trudne tematy można opracować w sposób łatwy, wartościowy, ale i atrakcyjny wizualnie dla dziecka.

Naszą podróż z Wilkiem rozpoczniemy od problemów Wilka z samoakceptacją:

1. O wilku, który chciał zmienić kolor – nasz główny bohater Wilk budzi się pewnego dnia i jest niezadowolony ze swojego koloru. Dlatego postanawia ten kolor zmienić – jednak wraz z każdą podjętą próbą zauważa, że najlepiej czuje się we własnej skórze. Książeczka ta w humorystyczny sposób przedstawia problem samoakceptacji, który dla kształtującej się samooceny dziecka jest ważny, choć w zwykłej rozmowie może okazać się trudny.

2. O wilku, który chciał się zakochać – naszemu Wilkowi zaczyna doskwierać samotność i postanawia znaleźć wybrankę serca. Kiedy przyjaciele Wilkowi zaczynają doradzać, okazuje się, że Wilk zaczyna zachowywać się niezgodnie z sobą. Książeczka w zabawny sposób pokazuje perypetie Wilka, tłumaczy takie zjawiska jak “motyle w brzuchu” czy “robić się na bóstwo” i pokazuje, że stan bycia zakochanym to nie jest nic, czego powinniśmy się wstydzić.  

3. O wilku, który miał humory – nasz Wilk zmaga się z częstymi zmianami humorów, a także z impulsywnością. Przyjaciele Wilka pomagają mu nauczyć się radzić z tymi emocjami proponując mu różne sposoby jak ćwiczenia relaksacyjne czy ćwiczenia sportowe (wybiegaj się). W książeczce tej znajdziemy opisy różnych emocji pozytywnych, jak i tych trudniejszych wraz z opisem tego jak Wilk się zachowuje w takim momencie. Dzięki tej książce możemy ćwiczyć z dzieckiem nie tylko nazewnictwo emocji, ale wymyślanie alternatywnych zachowań Wilka. 

4. O Wilku, który bał się własnego cienia – w tej książeczce poznajemy historię Wilka, który bał się wszystkiego co go otacza – ciemności, hałasu, innych osób, wyjścia z domu etc. Wilk nawet bał się własnego cienia – natomiast dzięki poznanym ludziom i zbudowaniu zaufania okazuje się, że Wilk zaczyna radzić sobie ze swoimi lękami. Książeczka ta jest bardzo dobrym przyjacielem dziecka, które wchodzi w etap lęków i pokazuje, że to że się boimy to nie jest nic dziwnego czy złego. Wraz z Wilkiem dziecko może nauczyć się radzić sobie ze swoimi lękami, a przede wszystkim nauczyć się je werbalizować. 

5.  O Wilku, który się przechwalał – Wilk w tej części zaczął się przechwalać – a tym samym krzywdzić swoich przyjaciół, od których się ciągle wywyższał. Natomiast nagle wydarzyło się coś, co pokazało Wilkowi, że przyjaciele, a przede wszystkim współpraca i praca w grupie może wiele zdziałać. W tej książeczce dziecko zapoznaje się z sensem pracy grupowej oraz uczy się czym różni się egoizm od poczucia własnej wartości. 

Tematy trudne są i będą nieodłącznym elementem naszego życia, dlatego bardzo ważne jest to, abyśmy nauczyli się o nich mówić. Kiedy nie jesteśmy w stanie wytłumaczyć czegoś prosto, to warto sięgnąć po pomoc, np. po książeczki w przypadku młodszych dzieci. My polecamy serię o Wilku ze względu na walory edukacyjne książeczek, wizualne oraz wybitne poczucie humoru Wilka i jego przyjaciół!